ITALY – Đây sẽ là lần đầu tiên Rinaldo Verzeni không được đón Giáng sinh với bố, người đã mất vì nCoV trong đợt bùng phát ở châu Âu hồi đầu năm.
Kết thúc một năm kiệt quệ về cả tinh thần và kinh tế, Verzeni, 50 tuổi, tại thị trấn Chignolo D’Isola ở miền nam Italy, mong mỏi ít nhất được đón Giáng sinh bên mẹ, chị, gia đình thông gia cùng các cháu. Giống như nhiều người Italy khác, đối với ông, kỳ nghỉ có nghĩa là những bữa ăn đại gia đình quây quần bên nhau. Nhưng năm nay “mất mát nhiều thứ”, ông nói.
Trên khắp Italy và các nước khác, những người mất người thân vì đại dịch phải đối mặt với khoảng trống đau đớn trong dịp nghỉ lễ. Không chỉ vậy, sự gia tăng ca nhiễm, ca tử vong và các biến chủng nCoV lây lan nhanh hơn đã khiến giới chức phải “đóng cửa” Giáng sinh. Đối với nhiều người, ở nhà trong những ngày lễ giờ đây mang ý nghĩa khác: Họ không còn nơi nào để đi.
Tại Anh, Thủ tướng Boris Johnson phong tỏa London và cấm các hộ gia đình tiếp xúc với nhau khi biến chủng nCoV mới đang lây lan trên diện rộng. Tại Đức, Thủ tướng Angela Merkel kêu gọi công chúng chống lại virus bằng cách tránh đến thăm người thân, chỉ liên lạc với nhau bằng cuộc gọi video. Các hạn chế tương tự cũng được áp dụng trên khắp châu Âu.
Việc thay đổi hoạt động trong ngày lễ có tác động đặc biệt lớn ở Italy, nơi bao bọc Vatican và có nhiều truyền thống như ăn bánh Giáng sinh panettone và pandoro, trang trí bằng bộ tượng miêu tả cảnh Chúa giáng sinh và đại gia đình đoàn tụ thưởng thức món tortellini cùng mì ống hải sản. Kể từ ít nhất tháng 10, Italy đã “đau đầu” suy nghĩ về chính sách cho mùa lễ hội.
Một mặt, nhiều người cho rằng người dân cần được giải tỏa tâm lý trong dịp nghỉ lễ. Mặt khác, những người ông, người bà cần được bảo vệ do nCoV đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi. Để giảm tỷ lệ lây lan vào dịp Giáng sinh, chính phủ đã phân chia đất nước thành các vùng màu đỏ, tức có rủi ro cao, và các vùng màu vàng an toàn hơn.
Để kích cầu kinh tế, họ ra chính sách hoàn tiền cho người mua quà Giáng sinh tại các cửa hàng. Nhưng sau đó, họ chỉ trích những người mua sắm vô trách nhiệm vì đã làm leo thang làn sóng thứ hai. Chính phủ nói rằng vaccine mang lại hy vọng, nhưng không phải là “giấy thông hành” để hành động liều lĩnh.
Trung bình khoảng 600 người chết vì nCoV mỗi ngày ở Italy, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trừ Mỹ và Brazil, những nước lớn hơn nhiều. Italy đã mất hơn 70.000 người vì virus. Số ca tử vong năm nay cao nhất kể từ năm 1944, thời kỳ Thế chiến II. Với tất cả những tin tức khủng khiếp, nhiều người mong đợi kỳ nghỉ như dịp để quên đi thực tế đau buồn.
Thủ tướng Giuseppe Conte đã bắt đầu đếm ngược đến ngày lễ vào tháng 10, yêu cầu người Italy tuân thủ các hạn chế để tận hưởng “kỳ nghỉ Giáng sinh thanh bình hơn”. Nhưng đến tối 18/12, ông đã thay đổi quan điểm, từ “cứu Giáng sinh cho người Italy” sang “cứu người Italy khỏi Giáng sinh”.
Trong bài phát biểu mang tâm trạng bất đắc dĩ, Conte ban hành những hạn chế đi lại mới và yêu cầu đóng cửa quán bar, nhà hàng từ 24/12 đến 6/1. Conte gọi các biện pháp này là “cân bằng giữa những hạn chế cần thiết và cân nhắc về tầm quan trọng của dịp lễ với xã hội và tinh thần người dân”.
“Tôi sẽ ở nhà một mình”, Iolanda Di Maiuta, 73 tuổi, nói, cho biết đây sẽ là Giáng sinh đầu tiên bà xa con cháu. Bà dự định làm một số món ăn truyền thống và xem chương trình truyền hình thực tế. “Bao giờ mệt thì tôi sẽ đi ngủ”.
Nhiều người nói rằng dù họ muốn ăn mừng cùng người thân, họ sẽ không để một năm chịu nhiều hy sinh vừa qua thành “công cốc” chỉ vì một bữa trưa Giáng sinh.
Dù vậy, vẫn có nhiều người cố gắng tìm kiếm cảm giác bình thường trong năm rất bất thường này. Nhiều người đổ về Via del Corso, khu mua sắm chính của thủ đô trước Giáng sinh. Monica Baroni, 58 tuổi, cho biết bà sẽ dọn bàn tiệc Giáng sinh cho 5 người, bao gồm chồng, con, em gái và người mẹ 100 tuổi.
“Khi bà đã ở tuổi đó, chúng tôi phải cân nhắc đâu là kẻ thù lớn nhất”, Baroninói. Baroni cho rằng bất chấp nguy cơ nhiễm nCoV, việc để cụ bà đón Giáng sinh với con cháu vẫn tốt hơn là khiến bà phải cô đơn. “Đây có thể là Giáng sinh cuối cùng của mẹ tôi”.
Khoảng 95% người Italy tử vong vì nCoV trên 60 tuổi, hơn 85% trên 70 tuổi. Ciro Amodeo, 17 tuổi, ở Naples cho biết dù gia đình cậu giảm quy mô tiệc từ 15 xuống 8 người, bố mẹ, anh em và ông bà cậu, đã 65 và 70 tuổi, vẫn quây quần bên nhau trên cùng một bàn ăn, bất chấp việc ông cậu chịu rủi ro cao vì bị tiểu đường.
“Bạn định làm gì, hủy bữa tối Giáng sinh của gia đình mình hay sao?”, Amodeo đặt câu hỏi và nói rằng dù cậu làm việc bên cạnh ông mình mỗi ngày ở cửa hàng của gia đình, “Giáng sinh vẫn là một dịp mang không khí rất khác”.
Tuy nhiên, chính không khí đó khiến các lãnh đạo y tế cộng đồng và chính trị lo ngại. Họ cho rằng việc áp đặt hạn chế nghiêm ngặt vào Giáng sinh là đúng đắn để ngăn chặn thêm nhiều bi kịch, ngay cả khi phải tước đi một ngày quý giá của các gia đình.
Điều đó đúng với Verzeni. Khi cha ông, Dante, 78 tuổi, đã ra đi vì nCoV, ông giờ không chắc có nên ăn bữa trưa Giáng sinh với mẹ mình trong căn hộ của bà hay không.
Còn với Monica Mazzoleni, Giáng sinh năm nay không thể buồn hơn. Cô đã mất mẹ vì nCoV tại bệnh viện nơi cô làm thư ký. Mazzoleni quyết định không cùng bố ăn mừng Giáng sinh tại bàn ăn của gia đình, tránh nhìn vào chiếc ghế mà mẹ cô đã luôn ngồi trong những năm qua. Thay vào đó, họ định đến một nhà hàng gần thành phố Calusco d’Adda ở miền bắc đất nước.
“Chúng tôi muốn ra khỏi nhà để thư thái hơn”, cô nói. Nhưng kế hoạch của cô đã bị hủy vì chính phủ đóng cửa tất cả nhà hàng. “Sẽ không có Giáng sinh cho chúng tôi nữa”.
Phương Vũ (Theo NYTimes)
